SRW_NEWS: NOWA USTAWA MOBILIZACYJNA NA UKRAINIE

Czy zmieni się ustawa mobilizacyjna na Ukrainie? Jeżeli tak to ostatecznie jaki przyjmie kształt regulacyjny? Czy spowoduje wzmożony wyjazd pracowników pochodzących z Ukrainy? Te pytania są najczęściej zadawane zarówno przez obywateli Ukrainy przebywających poza granicami tego kraju, jak i pracodawców, zatrudniających pracowników cudzoziemskich.

W dniu 7 lutego 2024 roku Rada Najwyższa Ukrainy w pierwszym czytaniu poparła projekt ustawy o mobilizacji. Obecnie trwają dalsze prace nad ostatecznym jej kształtem. Planowane wejście w życie ustawy określono na kwiecień bieżącego roku. Należy się spodziewać, że regulacja zostanie wprowadzona w życie bezzwłocznie. Wskazują na to komunikaty, które są przekazywane do wiadomości publicznej przez władze Ukrainy, a także analizując obecną sytuację występującą w tym państwie związaną z toczącym się konfliktem militarnym.

Należy tutaj wskazać, że zmiany w obszarze uregulowań prawnych dotyczących zasad mobilizacji na Ukrainie były już prowadzone pod koniec ubiegłego roku. Niemniej jednak projekt został wycofany, gdyż planowane przepisy okazały się nie do zaakceptowania, w szczególności w zakresie ograniczeń dla osób uchylających się od służby wojskowej.

Aktualnie nowa wersja projektu ustawy mobilizacyjnej zakłada m.in.:

  • obniżenie wieku mobilizacyjnego z 27 do 25 lat
  • wprowadzenie obowiązkowej rejestracja elektronicznej profilu rekruta. Tam należałoby podać w szczególności informacje o miejscu zamieszkania, stanie zdrowia, numerze telefonu, adresie poczty e-mail oraz inne dane;
  • wezwania do armii mają być doręczane zarówno osobiście, w formie papierowej, jak i elektronicznie, ze skutkiem doręczenia w momencie wysłania na adres poczty internetowej;
  • w przypadku niestawienia się poborowego w ciągu 15 dni uruchamiałby się mechanizm sankcji;
  • dla osób, których niepełnosprawność II i III stopnia została stwierdzona po 24 lutego 2022 roku, przewidziano ponowną weryfikację stanu zdrowia, w związku ze zwolnieniem z obowiązku odbywania służby wojskowej dla takich osób;
  • żołnierze byliby zwolnieni ze służby wojskowej po trzyletniej nieprzerwanej służbie w reżimie stanu wojennego, ale dopiero na rozkaz Naczelnego Dowódcy. Po zwolnieniu nie mogliby być ponownie zmobilizowani przez dwa lata.

Gdyby wezwany nie zgłosił się do armii w wyznaczonym terminie, komenda uzupełnień miałaby prawo wystąpić do sądu z wnioskiem o tymczasowe ograniczenie prawa do podróżowania poza Ukrainę lub czasowy zakaz prowadzenia pojazdów, a także mogłoby nastąpić zablokowanie rachunków bankowych.

Obecnie rozważane są trzy możliwości przekazania informacji do terytorialnych ośrodków gromadzenia danych: przybycie osobiste i aktualizacja danych, zrobienie tego w TsNAP lub zarejestrowanie konta elektronicznego i zrobienie tego online, bez konieczności odwiedzania TCC. Aktualizacja danych w terminie 60 dni od dnia wejścia w życie ustawy będzie obowiązkiem obywatela.

W odniesieniu do osób w wieku poborowym tj. od 18 do 60 lat, przebywających za granicą, bez wojskowego dowodu tożsamości (ukr. wijskowoho kwytka), nie mogliby ponownie uzyskać swoich krajowych lub ukraińskich paszportów i korzystać z usług konsularnych, oczywiście z wyłączeniem dokumentów na powrót do kraju, a także spraw dotyczących dziedziczenia lub czynności konsularnych w odniesieniu do dzieci, których drugi rodzic jest cudzoziemcem.

W związku z uregulowaniami prawnymi wprowadzonymi przez Ukrainę pod koniec 2022 roku do obowiązków ambasad i konsulatów tego kraju należy m.in.

  • informowanie obywateli Ukrainy przebywających na czasowej rejestracji konsularnej po osiągnięciu wieku poborowego (18 lat) o rozpoczęciu następnego poboru do zasadniczej służby wojskowej;
  • wspieranie powrotów osób zobowiązanych do służby wojskowej do Ukrainy w czasie mobilizacji i w czasie stanu wojennego;
  • dokonywanie rejestracji wojskowej poborowych, osób podlegających obowiązkowi pełnienia służby wojskowej i rezerwistów;
  • powiadamianie w terminie 7 dni od dnia zarejestrowania/wyrejestrowania z rejestru konsularnego poborowych, osób podlegających obowiązkowi pełnienia służby wojskowej i rezerwistów do właściwych urzędów na Ukrainie.

Obowiązek wojskowy na Ukrainie obejmuje zarówno mężczyzn, jak i kobiety, które są zewidencjowane w Terytorialnym Centrum Kompletacji (biura rekrutacyjne). Kobiety objęte obowiązkiem mobilizacyjnym są osobami, które ukończyły przeszkolenia medyczne. Obywatele Ukrainy czasowo przebywający za granicą również podlegają rejestracji wojskowej prowadzonej przez przedstawicielstwa dyplomatyczne tego kraju. Obywatele Ukrainy, którzy przebywają na stałej rejestracji konsularnej aktualnie, nie podlegają rejestracji wojskowej, ale to także może ulec zmianom.

Podsumowując, wobec procedowanych zmian w prawie ukraińskim należy się spodziewać, że znaczna część aktualnie przebywających obywateli tego państwa, będących w wieku poborowym będzie powołana do odbycia obowiązkowej służby wojskowej, a tym samym odejdzie z rynku pracy. Sytuacja z dużym prawdopodobieństwem wpłynie na ilość zatrudnionych pracowników pochodzących z Ukrainy.

Niemniej jednak w obecnym stanie prawnym Rzeczpospolita Polska nie posiada kompetencji do prowadzenia kontroli nad wypełnianiem obowiązku służby wojskowej przez obywateli Ukrainy przebywających na terytorium Polski. Wspomniane działania spoczywają na przedstawicielstwach dyplomatycznych tego kraju.

Powrót

Skontaktuj się z nami