Czy zmieni się ustawa mobilizacyjna na Ukrainie? Jeżeli tak to ostatecznie jaki przyjmie kształt regulacyjny? Czy spowoduje wzmożony wyjazd pracowników pochodzących z Ukrainy? Te pytania są najczęściej zadawane zarówno przez obywateli Ukrainy przebywających poza granicami tego kraju, jak i pracodawców, zatrudniających pracowników cudzoziemskich.
W dniu 7 lutego 2024 roku Rada Najwyższa Ukrainy w pierwszym czytaniu poparła projekt ustawy o mobilizacji. Obecnie trwają dalsze prace nad ostatecznym jej kształtem. Planowane wejście w życie ustawy określono na kwiecień bieżącego roku. Należy się spodziewać, że regulacja zostanie wprowadzona w życie bezzwłocznie. Wskazują na to komunikaty, które są przekazywane do wiadomości publicznej przez władze Ukrainy, a także analizując obecną sytuację występującą w tym państwie związaną z toczącym się konfliktem militarnym.
Należy tutaj wskazać, że zmiany w obszarze uregulowań prawnych dotyczących zasad mobilizacji na Ukrainie były już prowadzone pod koniec ubiegłego roku. Niemniej jednak projekt został wycofany, gdyż planowane przepisy okazały się nie do zaakceptowania, w szczególności w zakresie ograniczeń dla osób uchylających się od służby wojskowej.
Aktualnie nowa wersja projektu ustawy mobilizacyjnej zakłada m.in.:
Gdyby wezwany nie zgłosił się do armii w wyznaczonym terminie, komenda uzupełnień miałaby prawo wystąpić do sądu z wnioskiem o tymczasowe ograniczenie prawa do podróżowania poza Ukrainę lub czasowy zakaz prowadzenia pojazdów, a także mogłoby nastąpić zablokowanie rachunków bankowych.
Obecnie rozważane są trzy możliwości przekazania informacji do terytorialnych ośrodków gromadzenia danych: przybycie osobiste i aktualizacja danych, zrobienie tego w TsNAP lub zarejestrowanie konta elektronicznego i zrobienie tego online, bez konieczności odwiedzania TCC. Aktualizacja danych w terminie 60 dni od dnia wejścia w życie ustawy będzie obowiązkiem obywatela.
W odniesieniu do osób w wieku poborowym tj. od 18 do 60 lat, przebywających za granicą, bez wojskowego dowodu tożsamości (ukr. wijskowoho kwytka), nie mogliby ponownie uzyskać swoich krajowych lub ukraińskich paszportów i korzystać z usług konsularnych, oczywiście z wyłączeniem dokumentów na powrót do kraju, a także spraw dotyczących dziedziczenia lub czynności konsularnych w odniesieniu do dzieci, których drugi rodzic jest cudzoziemcem.
W związku z uregulowaniami prawnymi wprowadzonymi przez Ukrainę pod koniec 2022 roku do obowiązków ambasad i konsulatów tego kraju należy m.in.
Obowiązek wojskowy na Ukrainie obejmuje zarówno mężczyzn, jak i kobiety, które są zewidencjowane w Terytorialnym Centrum Kompletacji (biura rekrutacyjne). Kobiety objęte obowiązkiem mobilizacyjnym są osobami, które ukończyły przeszkolenia medyczne. Obywatele Ukrainy czasowo przebywający za granicą również podlegają rejestracji wojskowej prowadzonej przez przedstawicielstwa dyplomatyczne tego kraju. Obywatele Ukrainy, którzy przebywają na stałej rejestracji konsularnej aktualnie, nie podlegają rejestracji wojskowej, ale to także może ulec zmianom.
Podsumowując, wobec procedowanych zmian w prawie ukraińskim należy się spodziewać, że znaczna część aktualnie przebywających obywateli tego państwa, będących w wieku poborowym będzie powołana do odbycia obowiązkowej służby wojskowej, a tym samym odejdzie z rynku pracy. Sytuacja z dużym prawdopodobieństwem wpłynie na ilość zatrudnionych pracowników pochodzących z Ukrainy.
Niemniej jednak w obecnym stanie prawnym Rzeczpospolita Polska nie posiada kompetencji do prowadzenia kontroli nad wypełnianiem obowiązku służby wojskowej przez obywateli Ukrainy przebywających na terytorium Polski. Wspomniane działania spoczywają na przedstawicielstwach dyplomatycznych tego kraju.
Powrót